Aktualizacja:
8 września w Częstochowie rozpoczęto realizację programu bezpłatnych szczepień przeciwko grypie. Sprawdź listę realizatorów na stronie www.lepiejzapobiegac.pl.
Grypa jest ostrą, wirusową chorobą zakaźną układu oddechowego, która przenosi się pomiędzy ludźmi drogą kropelkową. Największa liczba zachorowań występuje w okresie jesienno-zimowym. Szczyt epidemii grypy w Polsce przypada corocznie w okresie między styczniem a kwietniem. Najczęściej chorują dzieci między 5. a 9. rokiem życia ale poważne powikłania i zgony występują głównie u osób powyżej 65. roku życia i poniżej 2 roku życia oraz u osób z chorobami układu krążenia i oddechowego, chorych na cukrzycę, z niewydolnością nerek i ze zmniejszoną odpornością.
Przyczyny zachorowania na grypę
Grypa jest ostrą chorobą wirusową wywoływaną przez trzy typy wirusa: A, B i C. Wirusy A i B są przyczyną ciężkich zachorowań, które mogą osiągać rozmiary epidemii, natomiast typ C powoduje zachorowania o lżejszym przebiegu i nie wywołuje epidemii.
Najbardziej charakterystyczną cechą wirusa grypy jest jego zmienność antygenowa.
Wirus grypy A występuje u ludzi i zwierząt. Obecnie najpowszechniejsze są szczepy wirusa należące do podtypów H1N1 oraz H3N2. Poszczególne szczepy oznacza się określając rodzaj i miejsce wyizolowania zarazka. Szczepionki przeciwko grypie na sezon 2017/2018, zawierają antygeny – szczep A / Michigan /(H1N1) i szczep A / Hong Kong /(H3N2).
Wirus grypy B występuje tylko u ludzi. Dane pokazują, że szczepy typu B stanowią średnio 23% (od 1% do 60%) wszystkich krążących w populacji europejskiej szczepów wirusa. Wirusy grypowe typu B występują od połowy lat 80-tych XX w. w dwóch liniach antygenowych reprezentowanych przez wirusy B/Yamagata oraz B/Victoria. Przewidywania na temat tego, która linia będzie dominować w danym okresie jest trudne, możemy mieć do czynienia z niedopasowaniem między szczepionką a krążącym szczepem typu B. Dlatego od 2013 roku na świecie dostępne są szczepionki czterowalentne przeciwko grypie.
Wirus grypy C występuje u ludzi i świń. Powoduje tylko lekkie infekcje, np. zapalenie spojówek i nie powoduje występowania epidemii
Szczepionki przeciwko grypie na sezon 2017/2018, które są dostępne w Polsce:
- Vaxigrip Tetra (szczepionka czterowalentna) zawiera: oba antygeny szczepu A /Michigan /(H1N1) i / Hong Kong /(H3N2) oraz oba antygeny szczepu B – Brisbane /Victoria i / Phuket/ Yamagata,
- Influvac (szczepionka trzywalentna) zawiera: oba antygeny szczepu A /Michigan /(H1N1) i / Hong Kong /(H3N2) oraz jeden antygen szczepu B – Brisbane /Victoria
Szczepionka 4-walentna, zapewnia szersze spectrum ochrony. Wybór szczepionki czterowalentnej jest zgodny z aktualnymi zalecaniami Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (European Centre for Disease Prevention and Control, ECDC) i zgodnie z rekomendacjami ekspertów Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy dotyczącymi stosowania czterowalentnej szczepionki przeciw grypie w Polsce:
Grupy osób, w których należy stosować szczepienie przeciw grypie (zalecenia WHO)
Osoby narażone na duże ryzyko powikłań:
- kobiety w ciąży (najwyższy priorytet),
- dzieci w wieku od 6 do 59 miesiąca życia,
- osoby w podeszłym wieku (>65 lat), osoby z chorobami przewlekłymi (cukrzyca, przewlekłe choroby serca lub płuc, HIV/AIDS),
- osoby podróżujące za granicę wspólnie z którąkolwiek z osób wymienionych powyżej,
Osoby narażone na duże ryzyko ekspozycji i/lub mogące przenosić grypę na osoby z grupy podwyższonego ryzyka powikłań grypy:
- pracownicy ochrony zdrowia,
- pensjonariusze placówek zapewniających całodobową opiekę.
Przeciwwskazania do szczepienia przeciwko grypie
Inaktywowane szczepionki przeciwko grypie nie powinny być podawane w przypadku:
- anafilaktycznej nadwrażliwości na białko jaja kurzego i/lub antybiotyki aminoglikozydowe używane w procesie produkcji i/lub inne składniki szczepionki,
- ostrych chorób gorączkowych,
- zespołu Guillain-Barré stwierdzonego w ciągu 6 tygodni od poprzedniego szczepienia
przeciwko grypie.
Każdorazowo o szczepieniu przeciwko grypie decyduje lekarz, który określa, czy dane okoliczności stanowią faktyczne przeciwwskazanie do szczepienia.
Szczegółowe informacje o szczepieniach przeciwko grypie zamieściliśmy w artykule z 2016 roku.
Grypa jest niebezpieczna ze względu na ryzyko wystąpienia powikłań
Ryzyko wystąpienia powikłań jest najwyższe u małych dzieci, osób starszych, osób z chorobami przewlekłymi i u kobiet w ciąży:
- ponad 90% wszystkich zgonów związanych z zapaleniem płuc i grypą dotyczy osób starszych i osób z innych grup ryzyka,
- inne grupy ryzyka to: osoby z chorobami nerek, z cukrzycą, z obniżoną odpornością .
Najczęstszym powikłaniem grypy jest zapalenie płuc:
- najczęściej spowodowane wtórnym zakażeniem bakteryjnym,
- pierwotne wirusowe zapalenie płuc występuję rzadko ale śmiertelność jest bardzo wysoka
Poważnymi powikłaniami grypy są np:
- zaostrzenie chorób przewlekłych (POChP, astma, niewydolność serca), zapalenie mięśnia serca,
- zapalenie osierdzia
WAŻNE
Szczepienia przeciw grypie zmniejszają ryzyko zawału serca i zgonu u osób z chorobą wieńcową. Jest wiele teorii tłumaczących zwiększone ryzyko zawału serca u pacjentów chorujących na grypę. Jedną z nich jest teoria tzw. mimikry antygenowej, która zakłada, że wirus grypy jest zbudowany z cząsteczek podobnych do składników blaszki miażdżycowej. Przeciwciała powstające przeciwko wirusowi mogą się więc łączyć z blaszką miażdżycową i powodować jej pękanie, a w efekcie zawał serca czy udar mózgu.
Bezpłatne szczepienia przeciwko grypie w Częstochowie
Gmina Miasto Częstochowa od lat finansuje Samorządowy Program Polityki Zdrowotnej nt. „Szczepienia ochronne przeciw grypie dla mieszkańców Częstochowy z grup szczególnego ryzyka”. Celem programu samorządowego szczepień przeciwko grypie jest spadek liczby zachorowań na grypę, zmniejszenia ryzyka powikłań grypy u osób z grup ryzyka ciężkiego i powikłanego przebiegu grypy szczególnie u osób w wieku powyżej 65 lat, dzieci w wieku od 6 m-cy do 18 lat leczonych z powodu chorób przewlekłych i nowotworów i dzieci w wieku przedszkolnym.
Program realizuje również przedsięwzięcia edukacyjne mające na celu zwiększenie świadomości zdrowotnej mieszkańców Częstochowy ukierunkowanej na wzrost akceptacji czynnej profilaktyki grypy i innych chorób zakaźnych.
Program jest skierowany do mieszkańców Częstochowy z następujących grup szczególnego ryzyka powikłań pogrypowych:
- osoby powyżej 65 roku życia,
- dzieci do lat 18, chore na schorzenia przewlekłe i nowotworowe,
- dzieci uczęszczające do częstochowskich przedszkoli.
Realizatorów samorządowego programu bezpłatnych szczepień przeciwko grypie
w Częstochowie w 2017 roku pokazano w serwisie internetowym: www.lepiejzapobiegac.pl