Edukacja w astmie i chorobach alergicznych

23 września 2016 w Sali Sesyjnej Urzędu Miasta Częstochowy odbyła się II Konferencja Edukacyjna ”Profilaktyka i wczesna diagnostyka astmy i chorób alergicznych u dzieci”. Konferencja została przygotowana przez Stowarzyszenie Promocji Zdrowia Dzieci i Młodzieży „Nasze Dzieci” jako część edukacyjna Programu Polityki Zdrowotnej Miasta Częstochowy „Profilaktyka i wczesna diagnostyka astmy, chorób alergicznych u dzieci mieszkańców Częstochowy na lata 2014-2018”. Do udziału w niej zaproszono osoby z otoczenia uczniów: nauczycieli, pielęgniarki szkolne oraz rodziców. Celem Konferencji jest budowanie zintegrowanej opieki zdrowotnej na uczniem cierpiącym na astmę lub inne schorzenia alergiczne.

Konferencję otworzył Zastępca Prezydenta Miasta Częstochowy Pan Andrzej Szewiński. Pan Prezydent stwierdził, że działania z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia stały się najbardziej opłacalną inwestycją realizowaną z budżetu miasta Częstochowy. Oprócz realizowane już drugi rok  Programu skierowanego do uczniów szkół podstawowych z zakresu edukacji, diagnostyki astmy i chorób alergicznych, Miasto kontynuuje  realizację zadań  z zakresu polityki zdrowotnej takich jak: program profilaktycznych szczepień dzieci przeciwko pneumokokom, szczepienia ochronne przeciwko grypie, przeciwko HPV, program badań przesiewowych słuchu dla uczniów klas pierwszych, ale również badania związane z profilaktyką nowotworową oraz rehabilitacja i wspieranie aktywności ruchowej dla seniorów. Na zakończenie Pan Prezydent stwierdził, że w Polsce wciąż mamy problemy z niską świadomością profilaktyki zdrowotnej i takie Spotkania moją pomóc w edukacji mieszkańców.

W Konferencji udział wzięli zaproszeni goście: Pani Magdalena Kałamarz – przedstawiciel Wojewody Śląskiego, Pani Małgorzata Leszczyńska – przedstawiciel Dyrektora Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia, Pani Grażyna Stramska-Świerczyńska – Naczelnik Wydziału Zdrowia Urzędu Miasta Częstochowy, Pani Magdalena Dębska – Naczelnik Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Częstochowy. Życzenia owocnych obrad przesłał Pan Marek Piekarski Zastępca Dyrektora Wydziału Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

Pani Małgorzata Leszczyńska przeczytała list Pana Dyrektora Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego w Katowicach skierowanego do uczestników Konferencji, w którym przekazał życzenia owocnych obrad oraz stwierdził, że „rola profilaktyki jest nie do przecenienia, dlatego tego rodzaju inicjatywy zasługują na szczególna uwagę”.

II Konferencja Edukacyjna cieszyła się większym zainteresowaniem ze strony osób do których była adresowana. Uczestniczyła w niej już duża liczba pielęgniarek szkolnych, które podnosząc swoje kwalifikacje dają nam pewność, że  opieka nad dzieckiem z astmą i alergią w szkole jest profesjonalnie realizowana. W Konferencji brali udział również nauczyciele i rodzice. Mała liczba uczestniczących rodziców wskazuje na konieczność zwiększenia działań edukacyjnych na terenie szkól, przybliżając miejsce działań edukacyjnych.

Prowadzący Konferencję i Koordynator Programu „Profilaktyka i wczesna diagnostyka astmy, chorób alergicznych u dzieci mieszkańców Częstochowy na lata 2014-2018” stwierdził, że Program jest realizowany jest już od dwóch lat a następnie poprosił zaproszonych wykładowców o przedstawienie wykładów.

I edycja programu

W pierwszym wykładzie lek. Leszek Cichoń omówił realizację I edycji Programu w 2015 roku. W programie w 2015 roku wzięło udział 476 dzieci, z których do II Etapu konsultacyjno-diagnostycznego zakwalifikowano 367 uczniów, tj.77 % a zgłosiło się 245 beneficjentów. Po przeprowadzeniu postępowania diagnostyczno-konsultacyjnego: 72% zgłoszonych do Programu nie było poddanych diagnostyce alergologicznej, u 63% rozpoznano atopię, w tym u 43% alergiczny nieżyt nosa a u 27% astmę oskrzelową. Podsumowując prowadzący wykład stwierdził, że część diagnostyczna Programu w istotny sposób pomogła rodzicom, umożliwiając dzieciom z rozpoznanymi chorobami alergicznymi wczesne rozpoczęcie właściwego postepowania profilaktyczno-leczniczego.

Sport a astma

W następnym wykładzie pod tytułem „Aktywnie z astmą, jak z astmatyka uczynić zawodnika?”, autor programu Pan profesor dr hab. n. med. Radosław Gawlik z Katedry i Kliniki Alergologii i Immunologii Klinicznej ŚUM omówił rolę aktywności fizycznej u chorych na astmę, ponieważ nie ma lepszego leku w astmie niż ruch i wysiłek fizyczny. Przypomniał, że na astmę cierpi coraz więcej osób, a u dzieci to jest najczęstsza z chorób przewlekłych. Jeśli zachęcimy je do sportu, to w niektórych przypadkach możemy nawet zrezygnować z inhalatorów. Wykładowca podkreślił rolę nauczycieli wychowania fizycznego, których właściwa obserwacja uczniów może pomóc we wczesnej diagnostyce astmy.

Alergie pokarmowe

W drugim wykładzie dr n. med. Barbara Rymarczyk z Katedry i Kliniki Alergologii i Immunologii Klinicznej ŚUM przedstawiła wykład pt. „Alergia pokarmowa u dzieci: różne objawy, jedna przyczyna”. Pani doktor omówiła przyczyny uczulenia i nietolerancji na pokarmy u dzieci oraz ich leczenie. W czasie wykładu przedstawiła liczne przykłady występowania alergii pokarmowej. Zwróciła również uwagę na możliwość wyzwolenia wstrząsu anafilaktycznego u dziecka uczulonego na dany pokarm.

Dyskusja i wnioski

Na zakończenie prowadzący Konferencję lek. Leszek Cichoń zaprosił wykładowców i uczestników do dyskusji nt. „Chory na astmę i alergie w szkole, co można jeszcze poprawić?”. Dyskusja uczestników na zakończenie Konferencji jest już stałą częścią Konferencji. Uczestniczące pielęgniarki szkolne przekazywały swoje obserwacje i wnioski. Panie zwróciły uwagę na brak właściwej współpracy z lekarzami specjalistami leczącymi dzieci. W toku dyskusji ustalono, że informacja o chorobie dziecka powinna być przekazana przez lekarza dla pielęgniarki szkolnej, co pozwoli realizować prawidłową opiekę na dzieckiem.

Drugim problemem zgłoszonym w toku dyskusji był problem braku dostępu w szkole podstawowego leku w leczeniu anafilaksji – adrenaliny, w związku z brakiem obowiązujących procedur związanych wystąpieniem wstrząsu anafilaktycznego w szkole. Problem przekazano przedstawicielowi wojewody Pani mgr Magdalenie Kałamarz i członkowi Zarządu Głównego PTA prof. med. Radosławowi Gawlikowi. Akcentowany problem wskazało już w swoim dokumencie z dnia 17.10.2016 r. Polskie Towarzystwo Alergologiczne: „Działania PTA w zakresie systemu leczenia alergologicznego w Polsce”, w którym prezes PTA pisze: „W ostatnim czasie skierowałem do Ministerstwa Zdrowia uwagi dotyczące m.in. mapowania potrzeb zdrowotnych, stosowania szczepionek w immunoterapii, czy też ustalenia stosowania jasnych procedur we wstrząsie anafilaktycznym w szkołach i placówkach oświatowych.”

Podsumowanie konferencji

Na zakończenie prowadzący podziękował za przyjęcie zaproszenia do uczestnictwa w II Konferencji Edukacyjnej jej uczestnikom i zaprosił ich.do udziału w III Konferencji Edukacyjnej. Szczególne podziękowania skierował do pielęgniarek szkolnych i nauczycieli, których obecność pokazuje zaangażowanie w stałym poprawianiu opieki nad zdrowiem ucznia. W podsumowaniu stwierdził, że jednym z celów Programu Polityki Zdrowotnej Prezydenta Miasta Częstochowy „Profilaktyka i wczesna diagnostyka astmy, chorób alergicznych u dzieci mieszkańców Częstochowy na lata 2014-2018” jest budowa zintegrowanej opieki zdrowotnej, która zapewni dziecku choremu na astmę poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego, umożliwi prowadzenie normalnego życia, naukę, a nawet uprawianie sportu.

Skierowany do uczniów szkół podstawowych w Częstochowie Program, oferuje świadczenia z zakresu wczesnej diagnostyki alergologicznej oraz działania edukacyjne skierowane do otoczenia nauki i zamieszkania dziecka, ponieważ wczesne rozpoznanie choroby, rozumienie zasad jej leczenia oraz umiejętność udzielania właściwej pomocy w sytuacji zaostrzenia objawów jest obowiązkiem całego otoczenia dziecka, jego rodziców, opiekunów i nauczycieli.