Na to pytanie ma odpowiedzieć realizator Programu Zdrowotnego Profilaktyka i Wczesna Diagnostyka Astmy, Chorób Alergologicznych u Dzieci, Mieszkańców Częstochowy na Lata 2014-2018, który finansuje Miasto Częstochowa dla swoich mieszkańców. Kto zorganizuje i przeprowadzi Program dowiemy się po podaniu wyników konkursu, który właśnie ogłosił Prezydent Miasta Częstochowy.
Wczesne rozpoznanie astmy jako główny cel programu
Celem głównym Programu jest wczesne rozpoznanie astmy i innych schorzeń alergicznych wśród populacji dzieci uczęszczających do klas I – VI szkół podstawowych zlokalizowanych na terenie miasta Częstochowy. Każdego roku Program przewiduje objęcie 20% z 10 000 uczniów omawianej populacji.
Otwarte Spotkania Edukacyjne dla rodziców i nauczycieli
Program składa się z części informacyjno-edukacyjnej oraz z części konsultacyjno-diagnostycznej. Otwarte Spotkania Edukacyjne prowadzone przez profesjonalistów medycznych będą skierowane do osób ze środowiska nauki i zamieszkania beneficjentów, tj. do nauczycieli, nauczycieli wychowania fizycznego, pielęgniarek szkolnych oraz ich rodziców (opiekunów prawnych). Wykłady na temat chorób alergicznych, astmy, postępowania z chorym dzieckiem w środowisku szkolnym, profilaktyki zaostrzeń oraz reagowania na zaostrzenie choroby dziecka mają na celu poprawę jakości życia chorego i zapobiegać jego wykluczeniu z aktywnego udziału w życiu szkolnym.
Zasady kwalifikacji do udziału w Programie
W 2015 roku wyłoniony realizator Programu (lub realizatorzy) zaprosi 2000 rodziców (opiekunów prawnych) do wypełnienia ankiety przesiewowej nt. występowania astmy i chorób alergicznych u dziecka. Ankieta oparta jest na wzorcu międzynarodowej ankiety ISAAC International Study of Asthma and Allergies in Childhood (Międzynarodowe Badania nad Astmą i Alergią u Dzieci). Rodzice (opiekunowie prawni) którzy odpowiedzą TAK, na co najmniej jedno pytanie w ankiecie przesiewowej, a ich dziecko dotychczas nie jest leczone w kierunku astmy lub alergii będą zapraszani do Poradni Pulmonologicznej dla Dzieci lub Poradni Alergologicznej dla Dzieci realizującej program. Około 300 (15%) dzieci objętych programem ma okazję przejść bezpłatne badania specjalistyczne, których celem jest potwierdzenie lub wykluczenie występowania astmy lub/i choroby alergicznej.
Konsultacje specjalistyczne i badania diagnostyczne
Dla zakwalifikowanych dzieci Program przewiduje konsultację pulmonologa lub alergologa dziecięcego, która obejmuje pełny wywiad i badanie lekarskie oraz przeprowadzenie wskazanych badań diagnostycznych:
1) morfologię krwi z rozmazem manualnym,
2) skórne testy punktowe inhalacyjne lub pokarmowe,
3) spirometrię z próbą rozkurczową,
4) badanie poziomu tlenku azotu w wydychanym powietrzu – FeNO Test oraz
5) badanie poziomu IgE w surowicy krwi w koniecznych przypadkach.
Po wykonaniu badań przewidziana jest konsultacja pulmonologa lub alergologa dziecięcego jako konsultacja podsumowującą i obejmująca omówienie wyników i proponowanie dalszego leczenia i postępowania oraz wydanie na piśmie informacji do lekarza POZ.
Badania tlenku azotu w wydychanym powietrzu
Program oprócz typowych badań dostępnych w poradniach specjalistycznych obejmuje przeprowadzenie nowoczesnego, prostego, nieinwazyjnego i przyjaznego dla pacjenta badania diagnostycznego – pomiaru tlenku azotu (FeNO Test) w wydychanym powietrzu, które to badanie pozwala stwierdzić na wczesnym etapie rozwoju schorzenia czy mamy do czynienia z astmą czy też nie. Badanie to nazywane już Testem na Astmę jest skuteczną metodą diagnostyki kaszlu, duszności, świszczącego oddechu, problemami z oddychaniem czy nieżytu nosa. Jest rekomendowane przez Amerykańskie Towarzystwo Chorób Klatki Piersiowej (ATS) i Europejskie Towarzystwo ds. Układu Oddechowego (ERS).
Warto tu zacytować pana prof. dr hab. n. med Ziemowita Ziętkowskiego (Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych UM w Białymstoku):
„Ważna jest także wzrastająca wśród pacjentów świadomość, że takie badanie można wykonać i że jest ono potrzebne do postawienia właściwej diagnozy i monitorowania leczenia”.
Specjalistyczna Przychodnia Lekarska „INTERPED” prowadząca najstarsze w regionie częstochowskim poradnię alergologiczną i poradnię pulmonologiczno-alergologiczną dla dzieci złoży swoją ofertę w konkursie. Lekarze SPL „INTERPED” od 5 lat wykonują w swojej codziennej praktyce badania tlenku azotu w wydychanym powietrzu (FeNO Test) diagnozując i monitorując leczenie (zapotrzebowanie na kortykosterydy wziewne) pacjentów chorych na astmę. Niestety FeNo Test nie jest świadczeniem gwarantowanym i nie jest refundowane przez NFZ.